Monday, July 11, 2011

Wielkopolskie Wiatraki

Dzierżnica to mala Wielkopolska wioska na granicy powiatu sredzkiego i wrzesinskiego.
Skad ta wies w moim zyciorysie? Otoz, tam zamieszkiwali moi dziadkowie, ze strony ojca, i tam spedzalam wiekszosc letnich wakacji nie tylko dlatego, ze lubilam wies, ale czas spedzony z dziadkiem na wiatraku, ktorego byl wlascicielem byl wyjatkowy.
Dziadek mial wiatrak typu koźlak. Jest to jeden z najstarszych typow wiatrakow. Na stronie Sroda Wielkopolska i Okolice Pan Marcin Braszak ciekawie opisuje rozne typy wiatrakow oraz wycieczke po regionie wielkopolskim dokumentujaca istniejace wiatraki. Wiatrak w Dzierznicy pochodzi z 1884 roku.
Poniewaz praca wiatraka typu koźlak uzalezniona jest od kierunku wiatru na lokalizacje wybrano miejsce otwarte, daleko od szosy, z mozliwoscia obracania wiatraka na rozne strony zeby śmigła, zwane rowniez skrzydłami przyjely odpowiednie położenie w stosunku do napędzającego je wiatru.
Gdy w latach 1960 Dzierżnica zostala zelektryfikowana prad zastapil smigla, sile napedowa i w 1962 wiatrak zostal przesuniety blizej drogi przechodzacej przez wies zeby ulatwic dojazd gospodarzom. Moj tato wraz z cala wsia przesuwali ten wiatrak na ogromnych belach.
Wiatrak to zaczarowane miejsce. Spi, gdy nikogo nie ma, cicho odpoczywa po dniu pracy i czeka na kolejny dzien. Wstaje swit, mlynarz wczesnym rankiem otwiera ciezkie, drewniane drzwi i wiatrak powoli budzi sie. Jeden pstryk i ogromne pasy poruszajace mlewniki zaczynaja poruszac sie gora, dol, gora dol, slychac klik, klak, klik, klak coraz szybciej, az trudno rozroznic pojedynczy dzwiek. Mlewniki, odsiewacze, wialnie pracuja na pelnych obrotach.
Wiatrak to bardzo czyste miejsce z wyjatkiem moze pylu macznego osiadajacego na urzadzeniach. Moim obowiazkiem bylo utrzymanie czystosci podlog, a wiec miotla w reke i stare drewniane deski swiecily sie jak tafla lodowa. Pod koniec dnia dziadek podrzucal kilka groszy i bieglam do SPOLEM po lizaka i oranzade.

Wiatrak w Dzierżnicy nadal jest czynny, ale chetnych przywozacych zboze do mielenia coraz mniej. Za kazdym razem gdy jestem w kraju odwiedzam rodzine, ktora tam mieszka, brata taty. Za kazdym razem prosze wuja zeby wlaczyl wiatrak i wsluchuje sie w klik, klak, klik, klak i wracaja wspomnienia z dziecinstwa.

Thursday, July 7, 2011

Dziekanowice

Jola z “Z innej bajki” oraz Kasia z “To i owo, czyli rzeczy różne i inne”   mialy spotkac sie w Dziekanowicach, ale nie dojechaly z racji pogody. Jola wybrala sie do Swołowa i bardzo ciekawie opisala ten wyjazd na swoim blogu. Wzmianka o Dziekanowicach przywolala wspomnienia z wizyty w kraju w 2010 i wycieczce z dziecmi oraz bratem do Wielkopolskiego Parku Etnograficznym w Dziekanowicach. Musze dodac, ze jestem z urodzenia Wielkopolanka; nawet ladnie to brzmi, prawda? i bardzo lubie ten region Polski. Dziewczyny na pewno kiedys dojada do Dziekanowic i zdadza z tego relacje, a wiec radze zagladac do ich blogow.

Poszperalam wsrod zdjec, i wybralam te, ktore moim zdaniem najlepiej zobrazuja to tak bardzo urokliwe miejsce.  Spacerujac wsrod tych zabudowan wiejskich mozna zapomniec, ze mamy XXI wiek.

Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach jest oddzialem Muzeum Pierwszych Piastow na Lednicy. Kilkugodzinny spacer wsrod chat chlopskich z regionu Wielkopolski pozwala zapoznac sie z atmosfera wsi tego regionu z przelomu XVIII I XIX wieku. W zaleznosci od zamoznosci gospodarza, chaty roznily sie iloscia izb oraz wyposazeniem. Duzo smiechu wywolywalo zgadywanie uzytecznosci narzedzi gospodarskich. Ja pamietalam niektore z wakacji spedzonych na wsi u dziadkow, ale byly tez i takie ktore widzialam po raz pierwszy.








Kilka budynkow ilustrowalo warunki zycia rodzin rzemieslnikow  np. dom garncarza, szewca, czy kolodzieja. Nieodlaczna czescia wsi byl oczywiscie kosciol, zabudowania dworsko-folwarczne oraz kuznia i karczma. 



Z krajobrazem Wielkopolskiej wsi musza rowniez kojarzyc sie  wiatraki typu kozlak, ale o wiatrakach bedzie innym razem poniewaz UWAGA ja jestem wnuczka mlynarza, moj dziadek mial wiatrak i wakacje spedzone na wsi to jest jedno z najlepszch wspomnien z mojego dziecinstwa warte osobnego wpisu.

Dziekanowice to nie tylko Park Entograficzny. Promem mozna dostac sie na Ostrów Lednicki gdzie znajduja sie pozostalosci grodu zwiazanego z czasami panowania Mieszka I i Boleslawa Chrobrego; cd. nastapi.